İnsanı bir kitap kolisinden daha çok sevindirecek bir şey varsa o da herhalde iki kitap kolisidir. Dün atölyeden sonra pancar turşusu yaparken aklıma ısmarladığım kitaplar düştü. Sanki gecikmiş gibi geldi bana. Ve turşu yaparken aklıma kitapların düşmesi de aşağı yukarı şu sırayla gelişti. 1.Toprak kokulu haşlanmış pancarları turşu olmaları ümidiyle kavanozlara atarken turşunun sürprizinin iyi olmasında değil kötü olmasında olduğunu düşündüm. Yanlış yapılmış bir şey, az ya da çok konulmuş tuz, sarımsağın dozunu ayarlamamak falan. Daha tüketilemeden kavanozun içinde eriyip çürümeye başlayacak turşu demek bu. Pancar yokken de pancar yiyecek olmanın mevsimlere kafa tutan o zaferi için bir an içim titredi.
2. Sonra Nietzsche’nin "Mevsimsiz Düşünceler" kitabı aklıma geldi ve bir bakıma insanın bir an aklından geçenleri bir kitaba dönüştürmesinin aşağı yukarı benzer bir zafer duygusu mu olduğunu merak ettim. Yıllar sonra biri sizin kitabınızı okumaya başladığında, fikrin taze ama çiğ halini değil de, mevsimi geçmiş ama zamanın etkisiyle işlenmiş halini okuyacaktı. Bunun iyi yapılmış bir pancar turşusu kadar zevk vermesini kim istemez.
Kitaplar söz konusu olduğunda, okurlukla geçen uzun yıllardan sonra benim için sürprizin, alelade ya da kabul edilebilir değil de sözcüğün şöyle dolu dolu anlamıyla “iyi” çıkması olduğunu fark ettim. Çoğu kitap içindeki birkaç iyi fikir için çeke çeke uzatıldığından; makale ya da deneme olarak yazılmış olsaydı belki de eşsiz olabilecekken kitap yazma hırsı ya da ne bileyim bazen zorunluluğu nedeniyle gevşetilip su katılmış halleri ile sunuluyor bize. Aynı şeyi çoğu romanı okurken de hissediyorum, hep sımsıkı bir öykü hadi diyelim ki novella olabileceklerini. Lafı uzatıp durmasınlar istediğimi anlatmaya çalışıyorum lafı şurada boyuna uzatarak.
Ezcümle kitap kolileri bugün geldi. Önce doymaz bir merak ve açgözlülükle her kapak açılıp içindekine “olmuş mu” diye bakılacak. Sonra hangisinden başlanacağına karar verilecek. Bir süre elimin altında duracaklar, sonra yavaş yavaş okunma sıralarını beklemek üzere rafa kalkacaklar. İyi kitapların raf ömrü sonsuzdur. Bir kısmı belki de daha ben onları okuyamadan, çürüyüp bozulmaya başlayacak.