İnsan zihnini nasıl hayal ediyorsunuz? Benim için aşağı yukarı fotoğraftaki gibi. Sayfalar, fotoğraf yığını.. sayılamaz çoklukta veri... Sürekli birbirleriyle ilişkileniyor, yanına atandığı veri ile birlikte her biri, çağırdığımızda başka bir yerden okunmaya da imkân tanıyarak yepyeni bir yüzle çıkıp geliyor. Bir kütüphaneye benzetilebilir belki ama düzeni kendine özgü, organik bir düzen. Alfabetik ya da kronolojik değil mesela :) Bunu müthiş bir metaforla yakalayanlardan biri devam atölyesinde çalıştığımız Kâğıt Ev romanı ile Carlos Maria Dominguez. Roman kişisi, kitap tutkunu Carlos Bauer'in hiç bir sisteme benzemeyen organik kataloglamasını içeren dosyasını bir akşam yanlışlıkla yakmasıyla kitaplara ve hayata küsmesinin anlatıldığı bölümde şöyle diyecek "Bir gün, beklenmedik bir şekilde, anılarınızın düzenini yitiriyorsunuz. Hâlâ oradalar evet ama bulunmaz bir hal aldılar. İlk eşinizin görüntüsünü aradığınızda çocukluğunuzdaki uzak, çorak bir arazide ayakkabı kemiren bir köpek görüyorsunuz. Annenizin yüzünü aradığınızda karanlık bir ofisteki sevimsiz bir tiple karşılaşıyorsunuz. Hikâyeniz sona eriyor." Hikâyemiz sona ermesin diye zihnimizi berrak tutmaya çalışıyoruz. Orada olup bitenlerle ilişkimizi sürekli kılmaya, toz almaya, "öne getirip" veriler üzerinde çalışmaya mecburuz. O nedenle atölyelerde "bilmeden bildiklerimizden" söz ediyoruz hep. Atölyelerde hakkında konuşmayı en sevdiğimiz şeylerden biri bu. Tek bir roman okuduğumuzda bile hikâyenin önümüzde nasıl sıfırdan taş taş kurulup kocaman bir bir kütleye dönüştüğüne tanıklık ettik demektir. Dinlediğimiz her masal, izlediğimiz her film bize aynı tanıklığı, deneyimi sağladı. Nasıl yapıldığını defalarca gördük demek bu. Bilgisi orada, sadece ayırtında değiliz. Tıpkı bir hikâyede, sonradan olacakların hepsinin minnacık, ilk bakışta dikkat çekmeyen unsurlar olarak zaten çoktan orada olması gibi. Hikâyenin sonunda okuru şaşırtan şey, bu "nasıl oldu?"dan ziyade,"nasıl oldu da bunun geldiğini göremedim"dir. Hayat gibi.